Fwd: مبانی شعر-قصیده و غزل

---------- Forwarded message ----------
From: mayambanoo <jabbari.maryam0@gmail.com>
Date: 2011/4/3
Subject: مبانی شعر-قصیده و غزل
To: kafstory-group <kafstory-group@googlegroups.com>


قصیده:اولین قالب شعری است که از نیمه ی قرن سوم ه.ق به تقلید از شعر
عربی پدید آمد.
مصراع اول آن با مصراع های زوجش،"هم قافیه"است.آرایش قافیه در قصیده به
شکل زیر است:
------------------------------------/
------------------------------------/
-------------------------------------
------------------------------------/
------------------------------------
------------------------------------/
------------------------------------
-----------------------------------/
             .
             .
             .
قصیده ،معمولا بین 20 -70 بیت دارد.
ای دیو سپید پای دربند/ای گنبد گیتی ای دماوند!
ای سیم به سر یکی کله خود/ز آهن به میان یکی کمربند
تا چشم بشر نبیندت روی /بنهفته به ابر،چهر دلبند
تا وارهی از دم ستوران/وین مردم نحس دیو مانند
با شیر سپهر بسته پیمان/با اختر سعد کرده پیوند
چون گشت زمین زجور گردون/سرد و سیه و خموش و آوند
بنواخت زخشم بر فلک مشت/آن مشت تویی،تو ای دماوند
تو قلب فسرده ی زمینی/از درد ورم نموده یک چند
شو منفجر ای دل زمانه/وآن آتش خود نهفته مپسند
خامش منشین،سخن همی گوی/افسرده مباش،خوش همی خند
پنهان مکن آتش درون را/زین سوخته جان شنو یکی پند
گر آتش دل نهفته داری/سوزد جانت به جانت سوگند
من بند دهانت برگشایم/ور بگشاید بندم از بند
من این کنم و بود که آید/نزدیک تو این عمل خوشایند
آزاد شوی و بر خروشی/ماننده ی دیو جسته از بند
هرّای تو افکند زلازل/از نیشابور تا نهاوند
از آتش آه خلق مظلوم/وان شعله ی کیفر خداوند
بشکن در دوزخ و برون ریز/بادافره کفر کافری چند
بفکن ز پی این اساس تزویر/بگسل ز هم این نژاد و پیوند
زین بی خبران سفله بستان/داد دل مردم خردمند
            (ملک الشعرای بهار)
قافیه در ابیات بالا به ترتیب عبارت اند از :
دربند-دماوند-کمربند-دلبند-مانند-پیوند-آوند-دماوند-چند-مپسند-خند-پند
و........
تعداد ابیات این قصیده خیلی بیشتر از آن است که در این جا آمده است.

غزل: شعری است حدّاقل در 5 بیت که مصراع اول آن با مصراع های زوجش "هم
قافیه "
است؛به همین دلیل از نظر قرارگیری قافیه مانند قصیده است.غزل از قرن ششم
رواج یافته و تا روزگار ما  همواره از قالب های رایج شعر فارسی بوده است:
ای بی خبر بکوش که صاحب خبر شوی/تا راهرو نباشی کی راهبر شوی
در مکتب حقایق پیش ادیب عشق/هان ای پسر بکوش که روزی پدر شوی
دست از مس وجود چو مردان ره بشوی/تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی
یک دم غریق بحر خدا شو ،گمان مبر/کز آب هفت بحر به یک موی تر شوی
از پای تا سرت همه نور خدا شود/در راه ذوالجلال چو بی پای و سر شوی
وجه خدا اگرت شودت منظر نظر/زین پس شکی نماند که صاحب نظر شوی
بنیاد هستی تو چو زیر و زبر شود/در دل مدار هیچ که زیر و زبر شوی
گر در سرت هوای وصالست حافظا/باید که خاک درگه اهل هنر شوی
ردیف:شوی
قافیه در شعر بالا به ترتیب عبارت اند از :
خبر-راهبر-پدر-زر-تر-سر و .................
       تدوین:مریم جباری

--
این پیام به خاطر عضویت شما در گروه خبرنامه کاف استوری به دست شما رسیده است

برای ارسال هرگونه داستان ، شعر ، نقد داستان ، کتاب و ... به تمام اعضا کاف استوری از ایمیل زیر استفاده کنید :
kafstory-group@googlegroups.com

برای دعوت دوستان خود به عضویت در کاف استوری روی گزینه ی زیر کلیلک کنید :
http://groups.google.com/group/kafstory-group/members_invite

برای کسب اطلاعات بیشتر از گروه به آدرس وبلاگ و یا خبرنامه گروه مراجعه کنید :
http://groups.google.com/group/kafstory-group?hl=fa
http://kafstory.blogfa.com

برای لغو عضویت خود یک ایمیل با موضوع لغو عضویت به ایمیل مدیریت بزنید :
saman_youngwriter@yahoo.com

با تشکر
مدیریت گروه خبرنامه کاف استوری