بگو ادیب زند نغمه شعر حافظ را
گرت هوای سماع فرشتگان به سر است
استاد جلال الدین همایی
دوستان گرامی
پنجم فروردین ماه امسال سالگرد پرواز استاد اسماعیل ادیب خوانساری بود. استاد ادیب خوانساری در سال ۱۲۸۰ در خانواده‌ای مذهبی در شهر خوانسار چشم به جهان گشود. پدرش محمود ابن ابی القاسم خوانساری از روحانیون خوانسار بود که به خوشنویسی نیز شهرت داشت. به خواست پدر ادیب تا سنین نوجوانی به یادگیری دروس مذهبی فقه و عربی پرداخت ولی به گفته خودش از آنجا ئیکه همیشه عشق موسیقی در وجودش قلیان مینمود از فراگیری دروس مذهبی سر باز زد و در ۱۷ سالگی برای یادگیری موسیقی به اصفهان مهاجرت نمود. استاد ادیب ظرافت آواز خود را مدیون بزرگان سبک آوازی اصفهان است، او افتخار شاگردی بنیانگذار مکتب آوازی اصفهان استاد سید عبدالرحیم اصفهانی(متولد ۱۲۳۲ در اصفهان، وفات ۱۳۱۴) را یافت و در همان اوان از دروس سایر اساتید مکتب اصفهان چون میرزا حسین خان ساعت ساز و حبیب خان شاطر حاجی (۱۲۵۳-۱۳۲۳) بهره مند گردید.
استاد سید عبدالرحیم کسی است که شاگردان دیگری چون میرزا رضا قاری و جلال تاج اصفهانی را نیز تربیت نمود. ادیب در ابتدای قرن اخیر از اصفهان به تهران مهاجرت نمود و به محضر بزرگترین اساتید موسیقی ایران یعنی غلامحسین درویش و حسین خان اسماعیل زاده راه یافت. ایشان با استاد اسماعیل مهرتاش در جامعهٔ باربد نیز به همکاری مپرداخت و بین سال‌های ۱۳۰۵-۱۳۲۵ به همراه استاد مهرتاش، استاد صبا و ملکه برومند کنسرتهایی برگزار کرد. ایشان در سال ۱۳۰۹ به استخدام شهرداری تهران نیز در آمدند و در سال ۱۳۱۶ به مدیریت تلگرافخانه شمیران در آماده و آخرین شغل دولتی ایشان ریاست بایگانی شهرداری تهران بود.
استاد ادیب خوانساری اولین خوانده رادیو ایران است.
با نهایت تأسف به علات اختلافی که ادیب با مشیر همایون خان شهردار پیدا کرد، مشیر که سمت ریاست شورای موسیقی رادیو را داشت با کم لطفی فراوان، بسیاری از کارهای نفیس استاد ادیب را از ارشیو رادیو پاک نمود که ضایعه بزرگی برای آواز ایران بود. با این وجود هنوز آثاری از استاد ادیب با بزرگترین موسیقی دانان ایران از جمله موسی خان معروفی، حسین خان یاحقی، جلیل شهناز، حسن کسایی، رضا ورزنده و ... باقی مانده است. استاد ادیب خوانساری با کوله باری از تجربه‌های تلخ و شیرین در دوره اوج بی مهری به موسیقی ایرانی در پنجم فروردین ماه ۱۳۶۱ جان به جان آفرین تسلیم نمودند. خاطره ایشان که به قول زنده یاد استاد طاهرزاده بزرگترین خواننده دوران ابتدایی این قرن ایران زمین هستند و تاثیر آواز ایشان بر بزرگانی چون غلامحسین بنان، حسین قوامی و اکبر گلپایگانی به خوبی مشهود است، همواره در دل اهل فرهنگ و هنر ایران جاودانه است.
امروز برای یادآوری از این استاد بزرگ مصاحبه‌ای قدیمی با ایشان در سال ۱۳۵۰ را که در انتها آوازی با ارائه گوشه‌های درامد و سلمک از دستگاه شور بر غزلی زیبا از حضرت سعدی به پایان می‌رسد، پیش کش دوستان مینمایم.
گرت هوای سماع فرشتگان به سر است
استاد جلال الدین همایی
دوستان گرامی
پنجم فروردین ماه امسال سالگرد پرواز استاد اسماعیل ادیب خوانساری بود. استاد ادیب خوانساری در سال ۱۲۸۰ در خانواده‌ای مذهبی در شهر خوانسار چشم به جهان گشود. پدرش محمود ابن ابی القاسم خوانساری از روحانیون خوانسار بود که به خوشنویسی نیز شهرت داشت. به خواست پدر ادیب تا سنین نوجوانی به یادگیری دروس مذهبی فقه و عربی پرداخت ولی به گفته خودش از آنجا ئیکه همیشه عشق موسیقی در وجودش قلیان مینمود از فراگیری دروس مذهبی سر باز زد و در ۱۷ سالگی برای یادگیری موسیقی به اصفهان مهاجرت نمود. استاد ادیب ظرافت آواز خود را مدیون بزرگان سبک آوازی اصفهان است، او افتخار شاگردی بنیانگذار مکتب آوازی اصفهان استاد سید عبدالرحیم اصفهانی(متولد ۱۲۳۲ در اصفهان، وفات ۱۳۱۴) را یافت و در همان اوان از دروس سایر اساتید مکتب اصفهان چون میرزا حسین خان ساعت ساز و حبیب خان شاطر حاجی (۱۲۵۳-۱۳۲۳) بهره مند گردید.
استاد سید عبدالرحیم کسی است که شاگردان دیگری چون میرزا رضا قاری و جلال تاج اصفهانی را نیز تربیت نمود. ادیب در ابتدای قرن اخیر از اصفهان به تهران مهاجرت نمود و به محضر بزرگترین اساتید موسیقی ایران یعنی غلامحسین درویش و حسین خان اسماعیل زاده راه یافت. ایشان با استاد اسماعیل مهرتاش در جامعهٔ باربد نیز به همکاری مپرداخت و بین سال‌های ۱۳۰۵-۱۳۲۵ به همراه استاد مهرتاش، استاد صبا و ملکه برومند کنسرتهایی برگزار کرد. ایشان در سال ۱۳۰۹ به استخدام شهرداری تهران نیز در آمدند و در سال ۱۳۱۶ به مدیریت تلگرافخانه شمیران در آماده و آخرین شغل دولتی ایشان ریاست بایگانی شهرداری تهران بود.
استاد ادیب خوانساری اولین خوانده رادیو ایران است.
با نهایت تأسف به علات اختلافی که ادیب با مشیر همایون خان شهردار پیدا کرد، مشیر که سمت ریاست شورای موسیقی رادیو را داشت با کم لطفی فراوان، بسیاری از کارهای نفیس استاد ادیب را از ارشیو رادیو پاک نمود که ضایعه بزرگی برای آواز ایران بود. با این وجود هنوز آثاری از استاد ادیب با بزرگترین موسیقی دانان ایران از جمله موسی خان معروفی، حسین خان یاحقی، جلیل شهناز، حسن کسایی، رضا ورزنده و ... باقی مانده است. استاد ادیب خوانساری با کوله باری از تجربه‌های تلخ و شیرین در دوره اوج بی مهری به موسیقی ایرانی در پنجم فروردین ماه ۱۳۶۱ جان به جان آفرین تسلیم نمودند. خاطره ایشان که به قول زنده یاد استاد طاهرزاده بزرگترین خواننده دوران ابتدایی این قرن ایران زمین هستند و تاثیر آواز ایشان بر بزرگانی چون غلامحسین بنان، حسین قوامی و اکبر گلپایگانی به خوبی مشهود است، همواره در دل اهل فرهنگ و هنر ایران جاودانه است.
امروز برای یادآوری از این استاد بزرگ مصاحبه‌ای قدیمی با ایشان در سال ۱۳۵۰ را که در انتها آوازی با ارائه گوشه‌های درامد و سلمک از دستگاه شور بر غزلی زیبا از حضرت سعدی به پایان می‌رسد، پیش کش دوستان مینمایم.
حسن تو دایم بدین قرار نماند
مست تو جاوید در خمار نماند
ای گل خندان نوشکفته نگه دار
خاطر بلبل که نوبهار نماند
حسن دلاویز پنجه‌ایست نگارین
تا به قیامت بر او نگار نماند
عاقبت از ما غبار ماند زنهار
تا ز تو بر خاطری غبار نماند
پار گذشت آن چه دیدی از غم و شادی
بگذرد امسال و همچو پار نماند
هم بدهد دور روزگار مرادت
ور ندهد دور روزگار نماند
سعدی شوریده بی‌قرار چرایی
در پی چیزی که برقرار نماند
شیوه عشق اختیار اهل ادب نیست
بل چو قضا آید اختیار نماند
استاد سخن سعدی
نشانی فیسبوک
نشانی یو تیوب
نشانی مدیا فایر
با مهر و ارادت
دکتر مازیار صدری
انگلستان
انگلستان
No comments:
Post a Comment