گلچين از گروه‌هاي ديدني: [yaghin] کاهش شدید منابع آبی سفره‌های زیر زمینی ایران

Sent to you by yaghin via Google Reader:

کاهش شدید منابع آبی سفره‌های زیر زمینی ایران

via راه در جهان یکیست و آن راه راستی است. by Arman on 1/17/10

تامین آب در ایران همیشه در زمره مسائل مورد بحث کارشناسان حوزه محیط زیست و منابع طبیعی بوده است. ایران از جمله کشورهایی است که در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته و مدیر کل پیش بینی هواشناسی کشور با هشدار نسبت به کاهش آب سفره های زیر زمینی، اعلام کرده که این منابع در ایران رو به پایان است.

سفره های زیر زمینی یکی از منابع مهم آبی در ایران و دیگر کشورهایی است که در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارند.

به تازگی پرویز رضا زاده، مدیر کل پیش بینی هواشناسی کشور با ابراز نگرانی از استفاده بی رویه از این منابع در مناطق مختلف ایران گفته" اگر بگویم تمامی منابع آبی به سطح پائینی رسیده بیراه نگفته ایم" .

اسماعیل کهرم، استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست نیز پیش بینی های مطرح شده در مورد کاهش شدید این منابع را تائید می کند.

آقای کهرم افزود:" مسئله آب های زیر زمینی به طور کلی بستگی به میزان آبی دارد که مملکت دریافت می کند. اگر آبی به شکل باران، برف و تگرگ بیاید در زیر زمین انباشته می شود. با برداشت بی رویه که ما در نقاط مختلف ایران داریم.چنین پیش بینی عملی است. به طور مثال شهر تهران در تابستان حدود ۴۵ تا ۴۶ درصد از آب مصرفی در شیر خانه هارا ازطریق منابع آب های زیر زمینی تامین می کند و این آب های زیر زمینی هم متاسفانه نهایت دارند و روزی می رسد که به پایان خواهند رسید."

گروهی از کارشناسان خشکسالی و نبود مدیریت صحیح منابع آبی را از دلایل رو به پایان بودن منابع آبی سفره های زیر زمینی عنوان می کنند.

بابک میر شاهی، کارشناس منابع آب با اشاره به گزارش های پیشین سازمان برنامه و بودجه می گوید:" پتانسیل برداشت از منابع آب کشور، حدود ۹۰ میلیارد متر مکعب است که از این میزان ۳۵ میلیارد متر مکعب سهم آب های زیر زمینی است و بقیه آب های سطحی. این در حالی است که برداشت آب از این سفره های زیر زمینی از کل پتانسیلش بیشتر است. در نتیجه آب این سفره های زیر زمینی روبه نقصان است. متاسفانه به دلیل سوء برداشت، مدیریت و یا به هر دلیل دیگری نتوانستیم بین عرضه وتقاضا مدیریت و تناسبی برقرار کنیم چون این سطح افت کرده کرده و سطح زمین نیز نشست داشته در نتیجه ظرفیت ذخیره و نگهداری سفره های آب زیر زمینی نیز کاهش پیدا کرده است."

صاحبنظران می گویند توسعه ناپایدار باعث شده حداکثر نیاز آبی در کشور بوجود آید و و در ۱۵ سال گذشته عمق برداشت آب از ذخیره گاه های زیرزمینی به پائین ترین سطحش برسد. آقای کهرم معتقد است با مدیریت صحیح می توان راهکاری برای کنترل این برداشت و تامین آب سفره های زیر زمینی ایجاد کرد.

این استاد دانشگاه، اضافه کرد:" در ایران حدود ۹۶ درصد از آب برای کشاورزی مصرف می شود، دو الی سه درصد آن برای صنعت و بقیه نیز برای آبهای مصرف خانگی و شهرها. اگر ما از سیستم آبهای کشاورزی مانند آبیاری تحت فشار و قطره ای استفاده کنیم و اینقدر متکی به استفاده از چاه های عمیق نباشیم. در اینصورت آینده روشن تری را خواهیم دید. در حال حاضر برای کشت پسته در یزد با حفر چاه ها از سفره آبهای زیر زمینی استفاده می کنیم. این چاه ها به مرورو عمیقتر می شوند تا به وقتی به آب شور برسیم که آن وقت غیر قابل استفاده خواهند بود. "

در همین حال برخی از کارشناسان افزایش بارش های احتمالی را از راههای ترمیم این سفره های زیر زمینی عنوان می کنند، اما پرویز رضا زاده، مدیر کل پیش بینی سازمان هواشناسی کشور معتقد است نگاه مثبت به بارندگی امسال نباید باعث بی توجهی به کاستی ها و رعایت نکردن مصرف بهینه شود.

آقای میر شاهی نیز با این نظر موافق است . او ادامه داد:" طبق گزارش های سال ۷۳ دشت مشهد سالانه ۸۹ سانتی متر سطح آب زیر زمینی اش افت می کند. در تحقیق علمی که در سال ۲۰۰۷ به چاپ رسیده نشست خاک را در نتیجه این افزایش برداشت آب اندازه گیری کرده اند و نشان می دهد که حدود ۹۰ سانتی متر در بین ۱۰ سال سطح زمین نشست کرده است. اما سطح آب به حدی پائین رفته است که حتی اگر در یک سال هم بارش بیشتر باشد، جبران این افزایش برداشت ۳۰ ساله را نمی کند. "

به اعتقاد صاحبنظران مسئله کمبود آب در ایران تازگی ندارد اما افزایش جمعیت، نبود مدیریت و کاهش بارندگی به این مشکل دامن زده و شرایط نگران کننده ای را رقم زده است. از راهکارهای پیشنهاد شده آموزش مصرف بهینه آب به شهروندان در ایران است و از آنجائیکه کشاورزی در ایران بالاترین حجم مصرف آب را به خود اختصاص داده به اعتقاد کارشناسان بازنگری در این سیستم و استفاده از روش های صحیح مدیریت آب می تواند آینده را کمی روشن کند.