قصدم این است که دوستان را با گونههای دیگر موسیقی که وجه انتقادی اجتماعی قویتری از عاشقانههای قدیمی دارند آشنا کنم.
سعید خان
اگر این کار قاطی کردن دوغ و دوشاب نیست، لطفا ربط این جشنواره رپ را با رادیو گلها و دوستداران رادیو گلها کمی توضیح بدهید
با احترام، مصطفی رمضانی
Le 10 févr. 10 à 10:02, Saeed a écrit :Sent to you by Saeed via Google Reader:
via BBCPersian.com | صفحه نخست on 2/7/10
سپیده زرین پناه
روزنامه نگار در سوئد
جشنواره سه روزه هیپهاپ ایران در سوئد با نام "آوای تغییر"، بین روزهای ۴ تا ۶ فوریه در سه شهر استکهلم، گوتنبرگ و مالمو برگزار شد.
این جشنواره با هدف دفاع از "بیان آزاد" در موسیقی، به همت و تولید تئاتر ملی سوئد Riksteatern، طی سه شب به ترتیب در تئاتر جنوب Södra Teatern استکهلم، خانه موزیک Musikens Hus شهر گوتنبرگ و Babel شهر مالمو برپا شد.
جشنواره "آوای تغییر" تا به امروز نخستین جشنواره بزرگ هیپهاپ فارسی در اروپا بهشمار میرود. چراکه بیش از ده خواننده ایرانی از کشورهای مختلف به روی صحنه رفتند: "سوگند" و "شاهین نجفی" از آلمان، "بهرنگ میری" و گروه No Name از شهر مالمو، "پرهام"، "کانکوئست" و گروه Deadly Combination از گوتنبرگ، "امین" همراه با دیگر اعضای "گروه سیمرغ" از انگلستان، "خشایار" و "عرفان" از آمریکا و "غوغا" از ایران.
رپ فارسی که طی سالهای اخیر، روند روبهرشدی را طی کرده، در حوادث پس از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و در حرکت تنگاتنگ و موازی هنرمندان این عرصه با جنبش اعتراضی مردم ایران، به طیف وسیعتری از مردم و علاقهمندان موسیقی معرفی شده، و در سطح بینالمللی نیز همچون یک رسانه، آنچه در ایران اتفاق میافتد را انعکاس داده است.به همین دلیل جشنواره "آوای تغییر" در سوئد، در هر سه شهر با استقبال زیادی روبهرو شد و این استقبال تنها از سوی علاقهمندان جوان موسیقی رپ نبود. در میان نزدیک به ۱۵۰۰ نفری که از برنامههای این جشنواره استفاده کردند، طیفهای مختلف سنی، دیده میشدند.
جشنواره با یاد زندانیان سیاسی و گرامیداشت کشته شدگان وقایع پس از انتخابات ایران آغاز شد و اولین کسانی که به روی صحنه رفتند "پرهام" و "کانکوئست" از شهر گوتنبرگ بودند. این دو خواننده ایرانیتبار به زبان سوئدی خواندند و نگاه انتقادی آنها متوجه جامعه سوئد بود.سیمرغ و موسیقی نواحی
گروه چهارنفره سیمرغ، دومین گروهی بود که به روی صحنه رفت. "امین" خواننده این گروه، و نریمان، آرش و زرتشت نوازندههای آن بودند.
گروه سیمرغ تلاش دارد با بهرهگیری از شعر کلاسیک ایران، موسیقی نواحی و سازهای ایرانی به نوعی موسیقی تلفیقی در نوع هیپ هاپ برسد. این تلاش حتی در طراحی لباس و نشانههای ظاهری هنرمندان این گروه پیدا بود؛ از جمله انگشتر عقیق درشت در انگشت خواننده گروه و دستمال یزدی دور گردن او که در حرکات روی صحنه از آن استفاده میکرد.
"امین" اما میگوید چندان دنبال اصول خاصی نیست. او توضیح میدهد: "هر ایدهای اصول خودش را با خود میآورد. من به موسیقی نواحی علاقه دارم. پس اول به خاطر عشق به این نوع موسیقی است که به آن گوش میدهم. بعد میبینم مثلاً این صدای نقاره و دهل چقدر زیباست و میشود از آن در یک کار جدید استفاده کرد؛ آنهم به شیوهای که بتواند علاقهمندان هنر مدرن را به خود جلب کند."
وی ادامه میدهد: "فکر میکنم میشود موسیقی نواحی را طوری ارائه کرد که طیف وسیعتری را جلب کند."
گروه سیمرغ پنج ترانه روی صحنه اجرا کرد که یکی از آنها به زبان انگلیسی بود. در میان شعرهای این ترانهها گاه بیتها و عبارتهای آشنایی از شاعران ایرانی شنیده میشد.
نگاه انتقادی و طنزآلود ترانههای گروه سیمرغ، بیشتر متوجه مسائل اجتماعی و مناسبات روزمره ایرانی بود.نسل پرسشگر
"غوغا"، خواننده ۲۰ سالهای بود که از ایران برای حضور در جشنواره آوای تغییر آمده بود. او در نخستین حضور خود در مقابل طیف گستردهای از تماشاچیان، آهنگ "غوغای آفرینش" را خواند. این ترانه با استفاده از فرازهایی از شعر "ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد" سروده فروغ فرخزاد شکل گرفته و در سایتهای مختلف اینترنتی منتشر شده است.
غوغا برنامه خود را با یاد "بچه های ایرانزمین" آغاز کرد و چهار ترانه خواند که اغلب آنها رویکردی انتقادی نسبت مسائل اجتماعی و بخصوص وضعیت زنان ایران داشت.
غوغا فعالیت در زمینه شعر و موسیقی را از ۱۵ سالگی آغاز کرده است. علاقه وافر او به شعر، در سالهای اخیر با موسیقی و خوانندگی گره خورده است.
او تا به امروز حدود ۱۷ آهنگ ضبط کرده اما هنوز آلبوم ندارد.
غوغا با اشاره به دشواریهای فعالیت خوانندگان رپ در ایران میگوید: "در کار رپ فارسی، وقتی زن باشی بیشتر در فشار هستی. چون رپخوانهای زن در ایران خیلی کم هستند و به همین دلیل هم میتوانند در صورت شناسایی در فشار بیشتری قرار بگیرند."
به عقیده او نسل امروز در فرهنگ ایران یک جهش ایجاد خواهد کرد. او می گوید: "نسل ما نسل پرسشگر است و جور دیگری به دنیا نگاه میکند و همین باعث میشود تا بتواند در سطح جامعه تغییر به وجود بیاورد."
آرزوی بزرگ این هنرمند جوان، رسیدن به آزادی است و اینکه زنان ایران به خودباوری برسند.
صدای بیصدایان
بهرنگ میری، ۲۵ ساله و ساکن سوئد است. او ۱۲ سال است که در زمینه موسیقی فعالیت میکند. حاصل این تلاش آلبومی است که سال ۲۰۰۹ به نام "کتاب زندگی ما" منتشر شده است.
این هنرمند جوان، رپ را صدای جوانان امروز، فارغ از هرگونه رنگ و نژادی میداند و میگوید: "رپ همیشه صدای کسانی بوده که در جامعه خود صدایشان به گوش کسی نرسیده است".
وی با اشاره به این که موسیقی رپ، یک صدای بینالمللی است و خواننده میتواند فارغ از زبان، با سبک بدن و حالت صدایش روی مخاطب خود تاثیر بگذارد میگوید: "من یادم نرفته از کجا آمدهام. به همین دلیل آرزویم این است که همه مردم دنیا صدای خودشان را داشته باشند و برای رسیدن به این آرزو فعالیت میکنم."
به عقیده وی نقش خوانندههای رپ در انعکاس حوادث اخیر ایران در جهان، نقش پررنگی است: "در بسیاری از کشورهای بحرانزده، ازجمله ایران، رپ صدایی اعتراضی است. چون این هنر به سرعت از جامعه خود تاثیر میگیرد و تاثیر میگذارد و فرد میتواند با یک قلم و کاغذ و بعد هم با صدا و حرکات بدنش حرفش را به سرعت منتقل کند."
بهرنگ میری، خودش ترانههایش را میسراید و از ریتم ترانههای فارسی، کردی و ترکی در کارهایش بهره میبرد. او علاوه بر خوانندگی، معلم موسیقی نیز هست و به کودکان محله ای خارجینشین در شهر مالموی سوئد درس موسیقی رپ میدهد.
او به تازگی آهنگی به زبان انگلیسی خوانده که "آزادی ایران" نام دارد.صراحت و سادگی
"عرفان" و "خشایار"، با هم کار میکنند و هر دو به ادبیات علاقهمندند. "عرفان" از شعر و ادبیات به موسیقی رسیده است و "خشایار" با موسیقی شروع کرده و سپس این علاقهمندی را به شعر گره زده است. نوازندگی گیتار و پیانو نیز از دیگر علاقهمندیهای او به شمار میرود.
عرفان و خشایار نیز مانند بسیاری از دیگر خوانندگان رپ، این سبک را به خاطر صراحت و سادگی آن انتخاب کردهاند.
عرفان میگوید: "رپ فرمی است که تو میتوانی بخش زیادی از حرفهایت را مطرح کنی. سریع و صریح هم حرفت را بزنی و مستقیم با مخاطبت ارتباط برقرار کنی."
خشایار نیز در ادامه تاکید میکند: "دلم میخواهد دیگران با من رک، راحت و صمیمی حرف بزنند و خودم هم به همین شیوه حرف و پیامی اگر داشته باشم منتقل میکنم."
خشایار، ۲۴ ساله است و ۶ سالی است که در آمریکا زندگی میکند. عرفان اما مدت زمان طولانیتری است که ساکن امریکا شده است. ۲۵ ساله است و از ۱۷ سالگی در آن کشور اقامت دارد.
این دو هنرمند به تمهای مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در ترانههایشان میپردازند که یکی از آنها ایران و مسائل آن است. خشایار درباره چگونگی ایده ترانههایش درباره ایران میگوید: "خودم را موظف میدانم تا صدای آن کسانی باشم که در داخل ایران نمیتوانند درباره مسائل و مشکلاتشان حرف بزنند."
عرفان هم با تاکید بر این که هنر از دنیای پیرامونش تاثیر میگیرد میگوید: " دلیل علاقه روزافزون جوانان به هنر رپ، یکی این است که به ناگفتهها میپردازد. طبیعی است با چنین ویژگیای، خواننده رپ نمیتواند با مشکلات بشری بیگانه باشد."
عرفان، به انگلیسی نیز میخواند و تا به امروز آلبوم "از خانه تا گور" (۲۰۰۷ ) را با همکاری "افرا" منتشر کرده است. آنها در این آلبوم به مهاجرت و پیامدهای آن پرداختهاند. علاوه بر این عرفان و خشایار به تازگی آلبومی به نام "همیشگی" را آماده انتشار کردهاند.انتقادات فرهنگی و اجتماعی
سوگند، ۲۲ ساله است و از ۵ سالگی در آلمان زندگی میکند. او صدایی قوی دارد و در زمینه آواز ایرانی نیز کار و تمرین کرده است.
او تا به امروز آلبومی را به نام "انتقام" به طور مشترک با "فریناز" منتشر کرده است. او در جشنواره آوای تغییر چند آهنگ خواند که از آن میان میتوان از "خالهزنکبازی" یاد کرد.
سوگند با این که در خردسالی به آلمان مهاجرت کرده است اما فارسی را روان حرف میزند.
او در خانوادهای علاقهمند به هنر موسیقی بزرگ شده و پدرش نوازنده سنتور است. همین باعث شده که از ۱۲ سالگی فعالیت در زمینه خوانندگی را آغاز کند. میگوید: "از نوجوانی همراه با پدرم آهنگهای اصیل ایرانی میخواندم و تمرین میکردم. الان چهارسال است که در شاخه رپ فعالیت میکنم و چون ایرانی هستم موضوعاتی را برای آهنگهایم انتخاب میکنم که در ایران اتفاق میافتد. بیشتر هم موضوعهای فرهنگی و اجتماعی برایم جالب هستند."
سوگند به فارسی و آلمانی میخواند و مدتی است که ترجیح میدهد حتی در صورت همخوانی با یک خواننده آلمانی، باز هم به زبان فارسی بخواند.هنر و سیاست
شاهین نجفی آخرین خوانندهای بود که همراه با سه نوازنده "بابک خزایی"، "پژمان افشاری" و "آرمین مستعد" به روی صخنه رفت.
این هنرمند ۲۹ ساله گیلانی که به یکی از چهرههای سرشناس رپ تبدیل شده است، با یاد "ندا"، شش ترانه برای حاضران در جشنواره خواند.
او که کار خود را با موسیقی راک آغاز کرده، به تازگی چند آهنگ راک خوانده است که سه تا از آنهادر جشنواره "آوای تغییر" ارائه کرد. یکی از این سه آهنگ، بازخوانی آهنگ "مشتی ماشاالله" از ترانههای فریدون فروغی بود و دوتای دیگر "دکتر" و "قاضی" بودند که این آهنگ آخر به "مجید توکلی" دانشجوی دربند اهدا شده است.
در ترانههای شاهین نجفی، تمهای مختلف اجتماعی و سیاسی از جمله فقر، استبداد، مسائل و مشکلات زنان ایران تکرار میشود.
او نیز همچون بیشتر خوانندههای رپ، کار خود را در نوجوانی با سرایش شعر آغاز کرده است و بیشتر ترانههایش را خودش مینویسد.
شاهین نجفی چهار سال است که در آلمان زندگی میکند و به گفته خودش سعی میکند اندوه غربت را تبدیل به کار خلاقه کند.
وی درباره گسترش موسیقی رپ در ایران میگوید: "به نظر میرسد نسل امروز دارد به نوعی خودباوری میرسد و هنر رپ که آینه اجتماع است، این خودباوری را انعکاس میدهد."
شاهین نجفی درباره تاثیر وقایع اجتماعی و سیاسی اخیر ایران بر موسیقی رپ فارسی میگوید: "ما در نقدهای مختلف هنری بارها خوانده و شنیدهایم که بین کار سیاسی و کار هنری مرز هست. خیلیها حتی از نزدیک شدن به موضوعهای سیاسی پرهیز میکردند و میکنند. در چند ماه اخیر اما این مرز از بین رفت. مگر میشود تو در اجتماعی زندگی کنی که همهچیز آن آغشته به سیاست است و بعد تلاش کنی در هنرت آن را ندیده بگیری؟"
شاهین نجفی تا به امروز دو آلبوم منتشر کرده است به نامهای "مامرد نیستیم" و "ایلیسیون". او قصد دارد در دراز مدت نیز برخی از ترانههای "فریدون فروغی" را بازخوانی کند.
جشنواره سه روزه هیپهاپ ایران در سوئد بازتاب وسیعی در رسانههای سوئدی داشت و روزنامهها و شبکههای مختلف رادیو و تلویزیونی در گفتوگو با هنرمندان ایرانی نقبی به شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران زدند.در این میان، حضور غوغا اما به عنوان زن جوانی که در ایران فعالیت میکند، انعکاسی به مراتب وسیعتر در رسانههای سوئدی داشت. از جمله "سونسکا داگبلادت" روزنامه پرتیراژ سوئدی او را الماس نتراشیده جشنواره هیپ هوپ ایرانی نامید که "علیرغم این که امکان تمرین و اجرای زنده در ایران نداشته است اما موفق شده در این جشنواره سن را با حضور، ترانه و صدای خود فتح کند."
این روزنامه همچنین تاکید کرده بود که رپ فارسی، دست کمی از رپ امروز اروپا و امریکا ندارد و میتوان از آن لذت برد.
Things you can do from here:
- Subscribe to BBCPersian.com | صفحه نخست using Google Reader
- Get started using Google Reader to easily keep up with all your favorite sites
No comments:
Post a Comment